KOBIETY-PREMIERZY
WICEPREMIERZY 1991-2000
PRZYWÓDCZYNIE
PARTII
MINISTROWIE
FINANSÓW I GOSPODARKI
MINISTROWIE SPRAW
ZAGRANICZNYCH
Tansu Çiller
Urodziła się 24.V.1946 r. w Istambule w rodzinie gubernatora prowincji. W wieku 17 lat, w 1963 r., poślubiła bankiera Ozera Ucurana, który przyjął jej panieńskie nazwisko. Mają dwoje dzieci. Uczęszczała do amerykańskiego Robert College w Istambule, a w 1967 r. przeprowadziła się wraz z mężem do USA, gdzie kontynuowała edukację. Została doktorem nauk ekonomicznych na Uniwersytecie Connecticut. Później skończyła studia post-doktoranckie na Yale. W 1974 r. wróciła do ojczyzny i zaczęła wykładać ekonomię na Istambulskim Uniwersytecie Bosfor. W 1978 r. została szeregowym wykładowcą, a od 1983 r. jest profesorem. Pracowała później na różnych uniwersytetach, głównie na Uniwersytecie Bogazici w Istambule. W połowie lat 80-ych zaczęła doradzać różnym instytucjom. W XI.1990 r. wstąpiła do prawicowej Partii Słusznej Drogi (DYP) za namową ówczesnego lidera opozycji, Sulejmana Demirela. Została wiceprzewodniczącą DYP i członkinią komitetu wykonawczego partii. 20.X.1991 r. dostała się do parlamentu. W koalicyjnym rządzie DYP i Socjaldemokratycznej Partii Ludowej (SHP) premier Demirel mianował ją ministrem stanu ds. gospodarki. Okazawszy się aktywnym członkiem rządu, zdobyła popularność - niebagatelną rolę odegrały tu jej kontakty z Zachodem. Po wyborze Demirela na urząd prezydencki zdecydowała się ubiegać o przywództwo partii. 13.VI.1993 r. uzyskała największą liczbę głosów w pierwszej rundzie na nadzwyczajnym kongresie partii. Pozostałych kandydatów pozostawiła daleko w tyle. Ponownie wybrano ją na kongresie partii w Ankarze w XI.1993 r., gdzie zdobyła 1045 głosów wśród 1215 delegatów. Jako przywódczyni partii została także premierem. Sprawowała tę funkcję w okresie 25.VI.1993-07.III.1996. Zawarła koalicję rządową z Socjaldemokratyczną Partią Ludową (SHP). Zwycięstwo islamskiej partii Refah w wyborach z XI.1995 r. zmusiło ją i jej rywala Mesuta Yilmaza z prawicowo-nacjonalistycznej Partii Ojczyźnianej (ANAP) do utworzenia "frontu laickiego", w celu ochrony prozachodniej i prorynkowej polityki. 7.III.1996 r. Yilmaz został premierem. Niemniej koalicja nie utrzymała się z powodu zbyt głębokiej osobistej niechęci dzielącej oboje liderów. 6.VI. tego roku koalicja upadła. Nowym sprzymierzeńcem Çiller został Necmettin Erbakan z islamskiej Partii Dobrobytu. W tym rządzie została wicepremierem i ministrem spraw zagranicznych. Miał to być dowód na to, że Turcja jest nadal lojalnym członkiem NATO i kandydatem do Unii Europejskiej. W ramach umowy koalicyjnej Çiller miała objąć tekę premiera w 1998 r. Jednak tak się nie stało ponieważ armia 18.VI.1997 r. wymusiła na Erbakanie rezygnację. Ten proponował ją na premiera, ale prezydent Demirel powierzył tę funkcję Yilmazowi (pani Çiller była szefową dyplomacji w okresie 28.VI.1996-30.VI.1997). Ten zaś sformował rząd z innymi z powodu rozłamu w jej partii. Po wyborach w 2001 r., w których DYP nie dostała się do parlamentu zapowiedziała swoje odejście ze stanowiska przewodniczącej partii. Silna, kulturalna, "kobieta czynu", Çiller często nazywana jest "Uśmiechem ze stali", z powodu jej osiągnięć w czasie działań militarnych przeciwko Partii Pracujących Kurdystanu, lub w walce z inflacją. Nigdy nie poddawała się mimo porażek na obu frontach. Ma na koncie 9 publikacji naukowych z zakresu gospodarki. Po przegranych wyborach parlamentarnych, w XII.2002 r., ustąpiła z funkcji przywódczyni DYP. Jest członkinią Rady Kobiet-Światowych Przywódców, organizacji mającej swoją siedzibę w John F. Kennedy School of Government na Uniwersytecie Harvarda. Rada zamierza “zachęcać młode kobiety do starań o przywódcze role w rządach”.