Maria Laskarina
Urodziła się około 1206 r. jako młodsza córka Teodora I Laskarysa, cesarza nicejskiego, i Anny Angeliny. W 1218 r. Maria została żoną księcia węgierskiego Béli IV. Ich dziećmi byli: święta Kunegunda, Elżbieta Arpadówna, święta Małgorzata, Stefan V, błogosławiona Jolenta Helena, Konstancja Arpadówna, Anna Arpadówna, Katarzyna Arpadówna, Małgorzata Arpadówna i NN syn. Po śmierci ojca, Andrzeja II, w 1235 r. Béla w wieku 29 lat został koronowany na króla Węgier. W trzecim roku jego panowania, w 1238 r. na Węgry najechało plemię Połowców, którzy uciekali przed hordami Mongołów. Béla obmyślił sojusz z tym barbarzyńskim szczepem, udzielając im azylu w swym państwie oraz wydając swojego syna, Stefana, za córkę chana Połowców, Kutena. Oprócz tego na rozkaz Béli Połowcy zostali ochrzczeni i przyjęli chrześcijaństwo.
Z małym powodzeniem Béla próbował przywrócić dawną świetność Węgrom poprzez odzyskanie utraconych terenów. Jego działalność nie podobała się węgierskim możnowładcom i magnatom, kiedy Mongołowie już przemierzali Europę na zachód. W związku z zagrożeniem ze strony hord niepokojowo nastawionych Azjatów Béla rozkazał magnatom, aby zjednoczyli siły i przygotowali się do obrony Węgier przed Mongołami. Wystosował też listy do papieża Grzegorza IX oraz do cesarza Fryderyka II z prośbą o pomoc i wsparcie, lecz nie otrzymał żadnej odpowiedzi.
W 1241 r. na Węgry najechali Mongołowie. Béla od razu wyruszył ze swoją armią na wojnę z nimi. Stoczył z Mongołami wiele bitew. 11.IV.1241 r. wojska Béli zmierzyły się z Mongołami w bitwie pod Mohi. Zwyciężyli Mongołowie, co miało wielki wpływ na dalsze losy ich inwazji na Europę. Przed bitwą węgierscy magnaci zamordowali Kutena, chana Połowców. W obliczu wielkiego zagrożenia Béla uciekł do Austrii, a potem do Dalmacji.
Mongołowie wybili prawie połowę populacji Węgier i zrównali z ziemią węgierskie miasta. Byli na Węgrzech ponad rok, dopóki w 1242 r. dowiedzieli się, że w Mongolii zmarł ich przywódca, Ugedej. Wycofali się z Węgier i Béla powrócił do swego kraju. Po powrocie do władzy Béla rozpoczął odbudowę kraju - w okolicach granic Węgier zbudował bardzo dobrze zorganizowany system fortec i zamków oraz stworzył dużą armię w razie ewentualnego powrotu Mongołów. Odbudował wiele miast i zbudował wiele nowych zamków; właśnie za to otrzymał od historyków przydomek Wielki (węg. Nagy).
Po zakończeniu wojny z Mongołami Béla prowadził jeszcze dwie wojny. W 1242 r. wpadł w konflikt z cesarzem Fryderykiem II. Wojna, w której Béla bohatersko zwyciężył, trwała do 1246 r. Drugą wojnę rozpoczął w 1252 r. z królem Czech Ottokarem II o tereny księstwa Styrii i Austrii, które pragnął opanować. Tę wojnę Béla przegrał, lecz nie poniósł wielkich strat.
W 1261 r., gdy miał 55 lat, Mongołowie powrócili do Europy, jednak bardzo dobrze zorganizowana armia oraz system obronny wyparł ich natychmiastowo z Węgier, tak że nie uczynili oni żadnych strat. Maria Laskarina była w latach 1261-1267 faktyczną władczynią Dalmacji i Chorwacji.
Ostatnie lata życia Béli zostały "zepsute" przez bunt jego syna Stefana, który zażądał od ojca, aby ten podzielił Węgry na dwa królestwa i oddał mu jedno. Béla, nie mogąc się przeciwstawić, ustąpił. Stefan i Béla rządzili dwoma niezależnymi państwami - o różnych stolicach i o innej polityce.
W 1267 r. Béla IV podpisał wraz synem, Stefanem V tzw. Złotą Bullę, która ustanawiała nowe prawo na Węgrzech, a co najważniejsze, dzieliła społeczność na stan magnacki i stan szlachecki, stwarzała szlachtę węgierską i przyznawała jej bardzo liczne prawa (nawet możliwość wypowiedzenia królowi posłuszeństwa), co jednocześnie ograniczało władzę króla. Béla IV zmarł 03.V.1270 r., w wieku 64 lat. Jego następcą został jego syn, Stefan. Królowa Maria zmarła w VII.1270 r.
Źródło:
1. Wikipedia.