SZEFOWE RZĄDÓW LOKALNYCH

SZEFOWE RZĄDÓW LOKALNYCH W LATACH 1947-1990

¹Kosowo - w starożytności było to terytorium w granicach Ilirii. Od początku średniowiecza napływali tam Słowianie, a od XII w. Kosowo było częścią państwa serbskiego. Po 1389 r. było pod władzą Turcji. W XVII w. nastąpił napływ Albańczyków. Po wojnach bałkańskich w latach 1912–13 znajdowało się w granicach Czarnogóry i Serbii, a potem w granicach Królestwa SHS (od 1929 r. Jugosławii). W 1945 r. Kosowo uzyskało autonomię w ramach republiki Serbii. W 1989 r., w wyniku referendum przeprowadzonego w całej Serbii, drastycznie ograniczono autonomię Kosowa i Wojwodiny. Nowa konstytucja ograniczyła drastycznie autonomię regionów, skupiając władzę w Belgradzie. Centralizowała władzę w zakresie kontroli nad policją, systemem sądowniczym, gospodarką, systemem edukacji oraz kwestii językowych, stanowiących element wieloetnicznej Serbii. Przeciw nowej konstytucji opowiedzieli się przedstawiciele mniejszości narodowych, którzy dostrzegali w niej próby odebrania władzy regionom na rzecz centralnego ośrodka. Kosowscy Albańczycy odmówili udziału w referendum, nie uznając jego prawomocności. Ponieważ stanowili mniejszość w państwie zdominowanym przez Serbów, ich udział nie wpłynąłby i tak na ostateczny wynik. Również władze prowincji nie uznały referendum. Miało ono być ratyfikowane przez lokalne zgromadzenia, co faktycznie oznaczało głosowanie nad swoim własnym rozwiązaniem. Zgromadzenie Kosowa początkowo odmówiło przyjęcia wyników referendum, jednak w III.1989 r., pod presją czołgów i wozów opancerzonych, otaczających miejsce obrad, zostały one przyjęte. Po zmianach w konstytucji Jugosławii rozwiązano parlament tego kraju, w którym zasiadali jedynie członkowie Partii Komunistycznej Jugosławii. Rozwiązaniu uległ również parlament Kosowa, czego nie zaakceptowali jego albańscy członkowie. Belgrad nominował nowy rząd regionalny całkowicie mu posłuszny, który rozpętał krwawy terror. W odpowiedzi na to deputowani albańscy zasiadający w serbskim parlamencie opuścili go i proklamowali Republikę Kosowo. Po rozwiązaniu przez Serbów parlamentu albańscy deputowani spotkali się potajemnie 07.IX.1990 r. w miejscowości Kaćanik i uchwalili Konstytucję Kosowa. W tej konstytucji Kosowo awansowało do republiki w ramach federacji jugosłowiańskiej. Ze strony serbskiej spotkało się to z negatywnym przyjęciem, a uchwalenie tych ustaw zostało określone jako ,,czyn zbrodniczy". Konstytucja Kosowa powołała do życia wszystkie instytucje niezbędne do funkcjonowania republiki: parlament, prezydenta, rząd, sądy, Prokuraturę Generalną, Sąd Konstytucyjny oraz Narodowy Bank Kosowa. Wszystkie te organy próbowały funkcjonować w podziemiu, ale niektórym się to nie udało ze względu na bardzo duże utrudnienia ze strony serbskiej. W dniach 26-30.IX.1991 r. Albańczycy zorganizowali w Kosowie referendum w sprawie przyjęcia Konstytucji Kosowa uchwalonej we IX.1990 r. i proklamowanie Kosowa jako Niezależnej Republiki. Brało w nim udział 87,01% całej ludności Kosowa, prawie wszyscy Albańczycy. Serbowie nie brali w nim udziału. 99,87% głosowało za przyjęciem Konstytucji. 19.X.1990 r. parlament głosował za usankcjonowaniem wyników referendum i ogłosił Kosowo ,,Republiką niezależną i suwerenną z prawem do prowadzenia własnej polityki zagranicznej i zawierania sojuszów?. Oczywiście wszystko to się odbywało się tajnie i nie oznaczało, że po uchwaleniu tego aktu władza będzie w rękach albańskich. Utworzona Republika Kosowa nie została oficjalnie uznana przez żadne państwo na świecie z wyjątkiem Albanii, która uczyniła to w X.1991 r. Następnym krokiem władz republikańskich był wybór premiera rządu, oczywiście prowizorycznego. Sukces referendalny pozwolił parlamentowi wybrać na premiera dr Bujara Bukoshi, stworzył on później rząd koalicyjny z największych partii Kosowa. Najwięcej tek ministerialnych miała Demokratyczna Liga Kosowa (LDK). Parlament w tym samym czasie wyznaczył wybory parlamentarne i prezydenckie na 24.V.1992 r. Wybory odbyły się w przewidzianym terminie, towarzyszyło im 8 grup obserwatorów międzynarodowych i 82 zespoły dziennikarskie przybyłe z całego świata. Serbskie władze, mimo że interweniowały w dwóch miejscach wyborczych, nie przeszkadzały wyborcom. Mimo to wybory odbywały się potajemnie, urny stały w miejscach prywatnych, czy gdzieś na maleńkich uliczkach, gdzie trudno było dostrzec, iż coś się tam dzieje. W wyborach wzięło udział 89,32% uprawionych do głosowania, z czego LDK uzyskała 76,44% (96 miejsc), Parlamentarna Partia Kosowa 4,86% (13 miejsc), Partia Rolna 3,15% (7 miejsc), Partia Chrześcijańsko-Demokratyczna 3,10% (7 miejsc) i kandydaci niezależni 3,29% (2 miejsca). Ibrahim Rugova został wybrany pierwszym prezydentem Kosowa. W następnych wyborach w 1998 r.  i 2002 r. dokonano jego reelekcji. W latach 1998-1999 doszło do wybuchu wojny serbsko-kosowarskiej, której następstwem był eksodus ludności albańskiej. Po zbrojnej interwencji NATO w 1999 r. zawarto porozumienie pokojowe. Kosowo przeszło pod zarząd ONZ i ochronę sił pokojowych pod dowództwem NATO. 17.II.2008 r. parlament Kosowa przyjął deklarację niepodległości stosunkiem głosów 109-0, jednak na posiedzeniu nie stawili się przedstawiciele partii serbskich. Stawili się za to przedstawiciele pozostałych mniejszości narodowych i grup etnicznych. Do 04.II.2011 r. niepodległe Kosowo zostało uznane przez 75 państw (w tym USA, Niemcy, Polskę).

NASTĘPNE