WŁADCZYNIE 1250

Helena Andegaweńska

Urodziła się w 1230 lub 1237 r. Jej pochodzenie nie jest pewne. Wiadomo, że była krewną króla Sycylii Karola I Andegaweńskiego, który nazwał ją swą krewną w liście z 1273 r. Według angielskiego historyka Gordona McDaniela Helena była najstarszą córką węgierskiego arystokraty Jana Angelosa, hrabiego Sremu, i francuskiej szlachcianki Matyldy z Vianden, hrabiny de Pozega i de Kovin (?). Jej ojciec był synem bizantyńskiego cesarza Izaaka II Angelosa i Małgorzaty Węgierskiej, córki króla Węgier Beli III i Agnieszki z Antiochii. Ze strony matki jej dziadkami byli Małgorzata de Courtenay i Henryk, hrabia Vianden. Rodzicami Małgorzaty i zarazem pradziadkami Heleny byli cesarzowa Konstantynopola Jolanta i cesarz Piotr II de Courtenay. Około 1250 r. wyszła za mąż za króla Serbii Stefana Urosza I z dynastii Nemaniczów. Miała z nim co najmniej czworo dzieci: Stefana Dragutina (przyszłego króla Serbii), Stefana Urosza II Milutina (przyszłego króla Serbii), Stefana i córkę Brnčę. Stefan Urosz I w 1276 r. został odsunięty od władzy i osadzony w klasztorze w Zahumlju przez syna Stefana Dragutina. Zmarł 01.V.1277 lub 01.V.1280 r. Helena, w latach 1276-1309, władała księstwami Duklja i Zeta i miastem Plav w dzisiejszej Czarnogórze, księstwem Travunia w Dalmacji na obszarze dzisiejszej Bośni i Hercegowiny a także obszarem Poibarje w dorzeczu rzeki Ibar w Kosowie, Serbii i Czarnogórze. W owym czasie Serbia była podzielona na trzy części. Pozostałe znajdowały się we władzy Stefana Dragutina i Stefana Urosza II Milutina. Helena założyła pierwszą szkołę dla dziewcząt w średniowiecznej Serbii. Znajdowała się ona na górze Mokra Gora. Posiadała pałac w kosowskim mieście Brnjaci. Wybudowała klasztor Gradac i Kościół Świętego Mikołaja w Shkodër, gdzie zmarła. Po 1309 r. została zakonnicą i przyjęła imię Elżbieta. Zmarła 08.II.1314 r. Została kanonizowana przez Serbski Kościół Prawosławny. W kalendarzu liturgicznym jest wspominana 30.X (w kalendarzu juliańskim) lub 12.XI (w kalendarzu gregoriańskim).