GUBERNATORKI 2459-
WŁADCZYNIE 4500-316

Artemizja II

W latach 377-353 p.n.e. była współwładczynią swego brata i męża, Mauzolosa, satrapy małoazjatyckiej Karii. Na początku swych rządów był on bardzo lojalnym i wiernym poddanym króla perskiego. Szybko jednak zapragnął więcej i włączył Halikarnas jako stolicę satrapii, a potem był zamieszany w bunt satrapów przeciwko królowi Persji. W porę się z tego wycofał. I on, i Artemizja, która objęła w 353 r. p.n.e. samodzielne rządy po śmierci męża (zbudowała dla niego 49-metrowy nagrobek nazywany "Mauzoleum"), pragnęli rozszerzyć swoje panowanie na sąsiednie wyspy greckie i dlatego udzielili poparcia Rodos, Chios i Kos w buncie przeciw Atenom. Kiedy jednak wyzwoliły się one spod przewagi Aten, władcy Karii rozciągnęli na Rodos i Kos swoje zwierzchnictwo. Wiązało się to z wewnętrznymi niepokojami na Rodos. Raz górą było stronnictwo demokratyczne (popierane przez Ateny), a potem zwyciężało stronnictwo oligarchiczne (popierane przez Karię). Po śmierci Mauzolosa Artemizja kontynuowała jego politykę ostrożności wobec Persji, ekspansji na wyspy i sąsiednie miasta greckie. Jako satrapka Azji Mniejszej była wicekrólową Persji. Utrzymała Halikarnas i odzyskała panowanie nad Rodos oraz sąsiednimi wyspami, kiedy demokraci znów usiłowali przejąć tam rządy. Na Rodos wystawiła pomnik zwycięstwa. Dbała o rozwój helleńskiej kultury na swoich terytoriach. Między innymi zapraszała sławnych mówców do zawodów literackich; brali w nich udział najsławniejsi mistrzowie retoryki. Zmarła po dwóch latach samodzielnych rządów, podczas uroczystości pogrzebowych ku czci Mauzolosa, jak głosi tradycja - z żalu po jego śmierci. Zasłynęła także jako botanik i w dziedzinie medycyny. Na jej cześć nazwano rodzaj roślin z rodziny złożonych: (łac.) Artemisia 'bylica'. Jej siostrą była królowa Ada I, późniejsza satrapka Karii.