Anna Czeska
Urodziła się w 1204 r. jako córka króla Czech Przemysława Ottokara i królowej Konstancji Węgierskiej. Pobierała edukację w klasztorze klarysek w Pradze, gdzie przeoryszą była jej krewna Agnieszka. 12-letnia Anna przybyła na dwór wrocławski, gdzie odbyły się jej zaręczyny z Henrykiem II Pobożnym, synem Henryka I Brodatego i Jadwigi Dissens-Andechs. Wzięła ślub z Henrykiem II w latach 1204-1208. Wniosła w posagu rozległe dobra ziemskie koło Zgorzelca i Żytawy oraz część Dolnych Łużyc z Żarami. Pozostawała pod wpływem swej teściowej. Z Henrykiem II Anna miała kilkanaścioro dzieci: Bolesława II Rogatkę, Konstancję, Gertrudę, Henryka, Agnieszkę, Jadwigę, Konrada, Elżbietę, Władysława i Mieczysława. Bardzo pobożna Anna cieszyła się miłością i pełnym zaufaniem swego męża. Fundowała wraz z nim klasztory i kościoły. Kierowała kształceniem swych synów. Z czasem jej teść Henryk I Brodaty nadał jej prawo podejmowania suwerennych decyzji w sprawach fundacji i udziału w ceremoniach państwowych. Mąż Anny został księciem wrocławskim w 1238 r., po śmierci Henryka I. Jego władztwo obejmowało Śląsk, Wielkopolskę, Małopolskę i Ziemię Lubuską. Mongołowie ruszyli na Polskę i podchodzili pod Śląsk, księżna schroniła się z dziećmi i teściową w Krośnie nad Odrą. Henryk II zginął 09.IV.1241 r. pod Legnicą w bitwie z Tatarami. Księżna Anna została regentką. Już w 1242 r. władzę w państwie objął jej pierworodny Bolesław. Zapewne sprawowała regencję w księstwie legnickim w imieniu niepełnoletniego Henryka III, który odziedziczył Legnicę w spadku po ojcu. Do roku 1249 miała znaczny wpływ na sprawy państwa. Anna osiadła wtedy w pobliżu wybudowanego przez siebie franciszkańskiego kościoła św. Jakuba we Wrocławiu i prowadziła życie klasztorne. W 1257 r. sprowadziła do Wrocławia i uposażyła zakon klarysek. Pod koniec życia utraciła władzę w nogach. Zmarła 23.VI.1265 r.
Źródła:
1. Marcin Spórna, Piotr Wierzbicki, Słownik władców Polski, Kraków 2003,
2. Marek Urbański, Poczet polskich królowych i żon władców polskich, Warszawa 2006,
3. Zbigniew Satała, Poczet polskich królowych i księżnych, Kraków 1993.