Adelajda Burgundzka
Urodziła się ok. 931 r. w jako córka króla Burgundii Rudolfa II i Berty Szwabskiej. W wieku 15 lat wyszła za mąż za Lotara z Arles, nominalnego króla Włoch. Dała mu córkę, Emmę. Lotar był synem rywala jej ojca, a małżeństwo to było elementem politycznej ugody zawartej między Rudolfem a Hugonem z Prowansji, ojcem Lotara. Hugon pojął za żonę owdowiałą matkę Adelajdy. Chciał połączyć Italię z Burgundią, ale został zmuszony do rezygnacji z tych planów przez króla Niemiec Ottona I Wielkiego. Lotar był tylko nominalnym królem Italii, gdyż prawdziwa władza spoczywała w rękach Berengara z Ivrei, którego mianował "najwyższym radcą" królestwa. Młody król zmarł 22.XI.950 r. w Turynie, być może otruty przez Berengara. Ten ostatni został nowym królem Italii. Berengar chciał zmusić Adelajdę do poślubienia jego syna, ale ta odmówiła. W 951 r. została za to uwięziona na cztery miesiące w Komo. Popularna królowa zwróciła się o pomoc do Ottona I Wielkiego, który nie uznawał koronacji Berengara. Stało się to pretekstem do zorganizowania w 951 r. wyprawy włoskiej Ottona, który ożenił się z Adelajdą i koronował na króla Franków i Lombardów. 02.II.962 r. Otton i Adelajda zostali ukoronowani w Rzymie na cesarza i cesarzową Świętego Imperium Rzymskiego. Tylko czworo ich dzieci przeżyło dzieciństwo: Henryk (ur. 952), Brunon (ur. 953), Matylda (ur. na początku 955 r.) i Otton II (ur. w końcu 955 r.). W Niemczech pozycja Adelajdy została wzmocniona po zduszeniu rebelii Ludolfa, syna Ottona I z pierwszego małżeństwa. Cesarzowa zachowała wszystkie swe wdowie posiadłości. Przez swego męża była określana w dokumentach jako "consors regni" lub "consors imperii" - równoprawna uczestniczka władzy. Towarzyszyła mężowi podczas jego trzeciej wyprawy do Włoch w 966 r. Pozostała tam przez 6 lat. Otton I zmarł 07.V.973 r. i na tron królewski w Niemczech i cesarski w Rzymie wstąpił Otton II. Przez kilka lat matka była potężną postacią na dworze syna, ale potem jej synowa Teofano nastawiła Ottona przeciwko Adelajdzie i w 978 r. musiała ona opuścić dwór. Mieszkała w Italii (gdzie pilnowała interesów cesarza) i u swego brata Konrada, króla Burgundii. Dzięki jego mediacji pojednała się z synem. Otton II w 983 r. mianował matkę wicekrólem Italii. 07.XII.983 r. cesarz zmarł i nowym królem Niemiec i cesarzem został jego syn Otton III. Niemcy czekało kilka lat niepokojów i walk. Zgodnie z wolą zmarłego ojca mały król został przekazany pod opiekę arcybiskupa kolońskiego Warina (976–985). Sprawa opieki nie była ostatecznie przesądzona. Zasadniczo przysługiwała ona najbliższemu męskiemu krewnemu ze strony ojca, w wypadku domów panujących jednak również matce. Pretensje do opieki nad małym Ottonem wysunął przeciwnik jego ojca, były (a także w przyszłości) książę saski Henryk Kłótnik. Przesiedział on kilka lat w więzieniu, strzeżony z rozkazu Ottona II przez biskupa Folkmara z Utrechtu. Na wieść o śmierci Ottona II został uwolniony. Henryk był istotnie najbliższym krewnym Ottona III ze strony ojca (ojciec Henryka był bratem Ottona I). W dodatku matka i babka Ottona III, przebywały jeszcze w Italii. Henryk przyjechał do Kolonii i odebrał króla wraz z insygniami władzy z rąk arcybiskupa Warina. Przejął go po to tylko, żeby pozbawić go korony. Henryk szybko znalazł poparcie. Po jego stronie stanęło kilku biskupów. Na Wielkanoc, 23.III.984 r., odbył się zjazd książąt i biskupów w Kwedlinburgu, oprócz panów niemieckich przyjechali też książęta słowiańscy: Bolesław II Czeski, Mieszko I Polański i Mściwój Obodrzycki. Na zachodzie Henryk starał się przeciągnąć na swoją stronę króla Lotara, gotowy był oddać mu sporną Lotaryngię. Choć do tego nie doszło, przyczyniło się to do wzmocnienia nastrojów nieprzychylnych Henrykowi. Wokół arcybiskupa mogunckiego Willigisa i księcia saskiego Bernarda z rodu Billungów coraz bardziej zacieśniał się krąg zwolenników cesarzowych Teofano i Adelajdy. Te obserwowały z Italii rozwój wypadków w Niemczech. Teofano udała się do teściowej do Padwii, obie rozwinęły tam ożywioną działalność polityczną. W połowie 984r., przybyły do Niemiec, gdzie Henryk Kłótnik nie rezygnował. Musiał jednak zmagać się z coraz większymi i lepiej zorganizowanymi przeciwnikami. W Rohr w Turyngii, dokąd 29.VI przybyły Teofano i Adelajda w towarzystwie króla Konrada z Burgundii, księcia szwabskiego Konrada, arcybiskupa Willigisa i wielu innych. Henryk Kłótnik, musiał się ugiąć i wydać czteroletniego już Ottona III, który w ten sposób połączył się z matką. Na Wielkanoc 986 r., w czasie wielkiego zjazdu dworskiego w Kwedlinburgu, w trakcie ceremonii wzorowanej na objęciu tronu przez Ottona I w Akwizgranie w 936 r., została powtórzona koronacja sześcioletniego króla. Regencję przejęła Teofano, wspomagana przez Willigisa mogunckiego i biskupa wormackiego Hildebalda. Teofano wykazywała wybitny talent i instynkt polityczny, potrafiła też wykorzystać oddanie i umiejętności swych doradców i stronników. Szybko usunęła swą teściową z dworu. Rządy młodej cesarzowej trwały do jej śmierci 15.VI.991 r. Wtedy to regencja przeszła w ręce Adelajdy. W rządzeniu pomagał jej biskup Moguncji Willigis. Uspokoiła niepokoje w Burgundii w 993 r. oraz usprawniła administrację i finanse państwa. We IX.994 r. Otton III objął samodzielne rządy, a jego babka poświęciła się modlitwom, fundowaniu kościołów i klasztorów (m.in. opactwa w Peterlingen, w Pavii i w Selz pod Strasburgiem) oraz pracy charytatywnej. Używała tytułu : "Z rozkazu i łaskawości Boga wszechmocnego królowa Adelajda augusta, czasowo ustanowiona na czele ludu chrześcijańskiego". Była blisko związana z klasztorem w Cluny, centrum reformy kościelnej. Wycofała się do klasztoru Selz pod Strasburgiem, choć nigdy nie przywdziała mnisiego habitu (inne źródła mówią, że została pod koniec życia zakonnicą). Zmarła w Selz 16.XII.999 r., kiedy to chciała udać się do Burgundii w celu poparcia swego bratanka Rudolfa III przeciw rebeliantom. Alzacji zaczęto ją wkrótce czcić jako świętą, a jej duchowy kierownik św. Odylon, opat z Cluny, napisał jej życiorys. Papież Urban II kanonizował ją w 1097 r. Jest patronką osób znieważanych, panien młodych, księżniczek, cesarzowych, rodzicielstwa, rodziców z dużą liczbą dzieci, ojczymów i macoch, wygnańców, więźniów, wdów i powtórnych małżeństw. Przedstawiana jest w sytuacji, kiedy rozdaje jedzenie ubogim, często na pokładzie statku. Jej święto przypada 16.XII i jest wciąż celebrowane w wielu rejonach Niemiec.