WŁADCZYNIE 750-1000

Zoe Karbonopsina

Była krewną kronikarza Teofanesa Wyznanwcy i admirała Himeriosa. Zdesperowany w pragnieniu posiadania syna cesarz Leon VI ożenił się z nią około 905 r., gdy urodziła mu syna, przyszłego cesarza Konstantyna VII. Była jego czwartą żoną, co było sprzeczne z prawem kościelnym. Patriarcha Mikołaj I Mistyk niechętnie ochrzcił Konstantyna, ale nadal sprzeciwiał się czwartemu ożenkowi władcy. Ślubu młodej parze udzielił ksiądz Tomasz. Mikołaj Mistyk został usunięty z urzędu w 907 r. i zastąpiony Euthymiosem. Nowy patriarcha uznał to małżeństwo za ważne. Po śmierci Leona w 912 r. nowym cesarzem Bizancjum został jego młodszy brat Aleksander. Przywrócił na dawne stanowisko Mikołaja I Mistyka i wygnał Zoe z pałacu. Wróciła w 913 r. po śmierci Aleksandra, ale Mikołaj zmusił ją do wstąpienia do klasztoru i uzyskał od senatu i duchowieństwa obietnicę, że nie uznają ją za cesarzową. Konstantyn VII Porfirogeneta w tym samym roku, jako siedmioletnie dziecko, został ogłoszony współrządzącym cesarzem wraz ze stryjem Aleksandrem. Po śmierci wuja otrzymał tron, jednak z powodu młodego wieku nie mógł samodzielnie sprawować rządów. Regentem został patriarcha Mikołaj I Mistyk. W tym czasie prowadzona była wojna Bizancjum z Bułgarią, którą władał w tym czasie Symeon I Wielki. Mikołaj Mistyk zawarł pokój z Symeonem, nadając mu nawet tytuł basileusa i obiecując ożenić małoletniego Konstantyna z córką Symeona. Cena jaką Bizancjum płaciło za pokój była niezwykle wysoka i stało się to przyczyną szybkiego upadku regenta. Na czele nowego rządu w 914 r. stanęła matka Konstantyna, Zoe Karbonopsina. Rządziła za pomocą pałacowej biurokraji i generała Leona, Fokasa, swego faworyta. Nowa władczyni odmówiła potwierdzenia układów zawartych z Symeonem i uznała jego koronację za nieważną. To stało się przyczyną nowej wojny z Bułgarami. Zaczęła się ona źle dla Bizantyjczyków, którzy byli już zaangażowania militarnie w południowej Italii i na froncie wschodnim. W 915 r. wojska Zoe pokonały Arabów w Armenii i cesarzowa zawarła z nimi pokój. To dało jej wolną rękę w wojnie z Bułgarami. Weszli oni już w głąb Tracji i zdobyli Adrianopol. Zaplanowano wielką kampanię przeciw nim w sojuszu z Pieczyngami. Ci ostatni jednak zawiedli. Leon Fokas doznał druzgocącej klęski w bitwie pod Acheloos i Katasyrtai w 917 r. Zoe próbowała sprzymierzyć się przeciw Symeonowi z Serbami i Węgrami. Bez skutku. Arabowie, ośmieleni słabością Bizancjum, znów zaczęli swoje najazdy na nie. Traktat zawarty z nimi na Sycylii, gdzie pomogli w zduszeniu miejscowej rebelii, w niewielkim stopniu wzmocnił pozycję cesarzowej. W 919 r. doszło do przewrotu pałacowego, który obalił Zoe. W 920 r. tron cesarski zdobył dla siebie Roman I Lekapen zostając uprzednio teściem młodego Konstantyna VII. Konstantyn został faktycznie odsunięty od władzy i niemal całkowicie poświęcił się działalności literackiej. Samodzielne rządy objął Konstatntyn dopiero w 945 roku, kiedy to doszło do konfliktu między synami Lekapena. Po utracie władzy Zoe została ponownie zmuszona do wstąpienia w mury klasztorne.