KANDYDATKI NA PREZYDENTA 1870-1990
Prudencia Ayala
Urodziła się 15.IV.1885 r. w Sonzacate w departamencie Sonsonate. Była córką Aurelii Ayala i Vicente Chileta. W wieku 10 lat rozpoczęła naukę w szkole profesor Maríi Luisy de Cristofine w mieście Santa Ana. Z powodu ubóstwa nie mogła ukończyć edukacji. Zaczęła pisać do miejscowych gazet pod pseudonimem "La Sibila santaneca". Nazywano ją także "Zwariowaną Prudencią". W 1914 r. zapowiedziała upadek cesarza Niemiec i przystąpienie Stanów Zjednoczonych do I-ej wojny światowej. W 1913 r. zaczęła publikować swe feministyczne teksty. Była zwolenniczką powstania Unii Środkowoamerykańskiej. Sprzeciwiała się dyktaturom panującym i popierała walkę Sandino w Nikaragui i protestowała przeciwko interwencjom zbrojnym obcych państw. Publikowała swe wiersze w różnych gazetach w Gwatemali i Salwadorze. W "Diario de Occidente" wypowiadała się na różne tematy. W lutym 1919 r. została uwięziona w Atiquizaya za krytykowanie burmistrza tego miasta. W 1821 r. przez kilka miesięcy spędziła w gwatemalskim więzieniu oskarżona o to, że uczestniczyła w planowaniu zamachu stanu wymierzonego przeciwko dyktatorowi tego kraju, Estradzie Cabrera. Pod wpływem tych doświadczeń,pod pseudonimem Esperanza de la Espiga, napisała książkę “Aventuras de una viaje a Guatemala” (Przygody z jednej podróży do Gwatemali). 25.XII.1922 wzięła udział w manifestacji kobiet zdławionej przemocą przez Gwardię Narodową. W 1925 opublikowała książkę "Inmortal, amores de loca" a w 1928 r. - "Payaso literario en combate" (Literacki klown w walce). Była założycielką i wydawczynią periodyku "Redención femenina" (Odkupienie rodzaju żeńskiego), gdzie argumentowała na rzecz przyznania praw obywatelskich kobiet. W 1930 r. wróciła do Salwadoru, aby ubiegać się o prezydenturę tego kraju. Chciała urzeczywistnić swoje idee społeczeństwa, w którym wszyscy byliby równi, i w którym panowałaby sprawiedliwość. Domagała się praw obywatelskich dla kobiet, popierała związki zawodowe, uczciwość w administracji publicznej, ograniczenia w dystrybucji i konsumpcji alkoholu, wolności kultu i uznania praw dzieci pozamałżeńskiej. Dlatego też zarejestrowała swą kandydaturę jako kandydatka Partii Unionistycznej i poprosiła burmistrza San Salvadoru i Sąd Najwyższy, aby zatwierdziły jej prawo do głosowania jako kobiety i potwierdziły jej bierne prawa wyborcze wpisując ją na listę kandydatów na prezydenta. Komisja wyborcza stwierdziła, że nie ma prawa do tego. Była pierwszą kobietą w krajach hiszpańskojęzycznych, która zdecydowała się na ubieganie o prezydenturę. Odrzucenie jej kandydatury doprowadziło do tego, że “Sociedad Confraternidad de Señoras de la República de El Salvador” dalej prowadziło walkę o prawa wyborcze kobiet. Dopiero 20.I.1939 r. Narodowe Zgromadzenie Konstytucyjne umieściło w konstytucji Salwadoru zapis o prawach wyborczych kobiet. Zmarła 11.VII.1936 r. w San Salvador. W 1985 r. ukazała się jej ostatnia książka "Dorados cuentos salvadoreńos".