GUBERNATORKI 1600
WŁADCZYNIE 1600

Maria Medycejska

Urodziła się 26.IV.1573 r. we Florencji. Była najmłodszym dzieckiem Franciszka I Medyceusza Wielkiego, księcia Toskanii (1541–1587) i Joanny, arcyksiężniczki austriackiej (1548–1578). Pięcioro rodzeństwa zmarło w dzieciństwie, a w 1585 r. Eleonora, ukochana siostra Marii, wyszła za mąż za księcia Mantui. Wtedy to "przyszywaną siostrą" księżniczki została Leonora Galigaï, która odegrała w jej życiu ważną rolę. Obie dziewczynki odebrały dobre wykształcenie. 30.IV.1600 r. została zaręczona z królem Francji Henrykiem IV. 05.X.1600 r. we Florencji wyszła za niego za mąż. Henryk nie był na nim obecny, zastępował go "per procura" Ferdynand I, wuj Marii i książę Toskanii (po śmierci jej ojca). Małżonkowie spotkali się dopiero 09.XII.1600 r. w Lyonie. Z tego związku pochodzili: Ludwik XIII, Elżbiety Francuskiej, Krystyna Maria Francuska, Mikołaj, Gaston i Henrietta Maria Francuska. To małżeństwo nie było szczęśliwe wskutek licznych romansów króla. Henryk IV zmarł 14.V.1610 r. Maria została regentką Francji w imieniu niepełnoletniego syna, Ludwika XIII. Zmieniła dotychczasową orientację polityki francuskiej na prohiszpańską i prohabsburską. Ulegając wpływom kół ultrakatolickich sprowadziła do Francji jezuitów. Zawarła układy matrymonialne z dworem madryckim, wydając swą córkę Elżbietę i syna Ludwika za dzieci Habsburgów hiszpańskich. To ona uczyniła z kardynała Jeana-Armanda de Richelieu tak potężną postać francuskiej i europejskiej polityki. Za jej sprawą został najpierw biskupem Lucon, a następnie kardynałem i ministrem królowej. Za jej wstawiennictwem mianowano go pierwszym ministrem, który w dążeniu do zapewnienia królowi władzy absolutnej zwrócił się ostatecznie przeciwko swej popleczniczce. Popieranie francuskiego stronnictwa katolickiego (parti dévot) i magnackich spisków oraz jej prohiszpańska polityka, ponadto intrygi dworskie i uleganie wpływom faworytów spowodowały zatargi z synem. Faworyci regentki opanowali rządy i doprowadzili do spustoszenia w skarbie państwa. Z powodu deficytu budżetowego zwołano w 1614 r. Stany Generalne (ostatnie przed Wielką Rewolucją Francuską), które bardzo nieprzychylnie oceniły rządy regentki. W tym samym roku Ludwik stał się pełnoletni, ale matka nadal odsuwała go od spraw państwowych. W 1617 r., na rozkaz Ludwika XIII, królowa została osadzona w zamku w Blois, z którego zbiegła  w 1620 r. i wystąpiła zbrojnie przeciw synowi. W dalszym ciągu utrzymywała własne stronnictwo dworskie. W 1622 r. pogodziła się z Ludwikiem. Dwa razy wyganiano w tym czasie Marię z Francji. Za pierwszym razem wszechwładny kardynał Richelieu oskarżył ją o snucie intryg i królowa musiała wyjechać do Brukseli. Tam jej działalność spiskowa jeszcze bardziej się nasiliła utrzymywała w tym celu ścisłe kontakty z panią de Chevruse, księciem Orleańskim, księciem de Chalais, hrabią de Montmorency i hrabią Cinq-Marsem. Po pierwszym wygnaniu wróciła do Francji i wkrótce potem została wygnana po raz drugi. Na tym drugim wygnaniu zmarła. Znienawidziła go wtedy, gdy poprowadził wojska francuskie do jej ojczyzny - Włoch.   Przegrawszy rywalizację ze stronnictwem królewskim, opuściła Francję w 1631 r. W latach 1619-1639 była księżną Andegawenii, a od 1612 do 1619 r. - gubernatorem Normandii. Na zamówienie królowej P.P. Rubens wykonał cykl obrazów stanowiących apoteozę jej życia. Maria Medycejska zmarła 03.VII.1642 r. w Kolonii.

Źródła:

1. Wikipedia,
2. red. Małgorzata Hertmanowicz-Brzoza, Kamil Stepan, Słownik władców świata, Kraków 2005,
3. red Annette Kuhn, Kronika kobiet, Warszawa 1993.