KOBIETY-PREMIERZY
KOBIETY-PREZYDENCI
KOBIETY-WICEPREZYDENCI
PRZYWÓDCZYNIE
PARTII
KANDYDATKI NA PREZYDENTA 1991-1999
KANDYDATKI NA WICEPREZYDENTA
MINISTROWIE SPRAW WEWNĘTRZNYCH, OBRONY
CYWILNEJ, BEZPIECZEŃSTWA PUBLICZNEGO I POLICJI
Janet Jagan
Data
urodzenia: 20.X.1920 r. jako Janet Rosalie Rosenberg.
Miejsce urodzenia: Chicago w stanie Illinois w USA.
Wykształcenie: University of Detroit; Wayne University; Michigan State College;
Cook County School of Nursing (Szkoła Pielęgniarska).
Stan cywilny: 05.VIII.1943 r. wyszła za mąż za Cheddi Jagana (prezydenta Gujany
w latach 1992-1997), z którym ma 2
dzieci i 5 wnucząt.
Historia polityczna:
Janet Jagan przybyła do Gujany Brytyjskiej w X.1943 r., a
następnie przez 10 lat pracowała jako pomoc (pielęgniarka) dentystyczna w
klinice dra Cheddi Jagana. Zaangażowała się w walkę o prawa robotników i
została członkinią pierwszego związku zawodowego w historii Gujany,
British Guiana Labour Union. Współpracowała z Hubertem Nathanielem Critchlow,
bohaterem robotników.
1946: wraz z innymi kobietami założyła Kobiecą Organizację Polityczną i
Ekonomiczną (zwaną później W.P.O.). Była współzałożycielką Komitetu
ds. Politycznych (PAC). Wydawała biuletyn PAC.
1947: wzięła udział w wyborach powszechnych (prawa wyborcze były wtedy
ograniczone) w Central Georgetown. Przegrała.
1948: wzięła udział w strajku w przemyśle cukrowym East Coast Demerara, który
został zdławiony przez kolonialną policję. Zawarła wtedy znajomość z mężczyznami,
którzy potem zostali męczennikami. Ich walka stała się jej walką.
1950: współzałożycielka Ludowej Partii Postępowej (PPP), została wybrana
sekretarzem generalnym partii, na którym stanowisku pozostawała do 1970 r.
Mianowano ją pierwszym wydawcą Thundera, oficjalnego organu PPP. Jako pierwsza
kobieta została wybrana do rady miejskiej Georgetown.
Zajmowane stanowiska: członkini Rady Generalnej, Komitetu Centralnego i
Komitetu Wykonawczego PPP. Była sekretarzem wykonawczym i ds. międzynarodowych.
Założyła Kobiecą Organizację Postępową.
1953: jedna z 3 kobiet, które dostały się do Izby Zgromadzenia (izby niższej
parlamentu). Reprezentowała okręg wyborczy Essequibo. Została pierwszą
kobietą-zastępczynią speakera (przewodniczącego) tej izby.
1955: Po zawieszeniu konstytucji i odsunięciu rządu PPP od władzy przez
brytyjskich kolonialistów została uwięziona na 6 miesięcy. Restrykcje dotknęły
ją nawet po opuszczeniu Georgetown. Musiała co tydzień meldować się na
policji.
1957: Janet Jagan wróciła do Izby Zgromadzenia jako reprezentantka z
Essequibo. Została ministrem pracy, zdrowia i mieszkalnictwa (do 1961 r.).
1963: po śmierci ministra spraw wewnętrznych Claude'a Christiana zajęła jego
stanowisko i została członkinią Senatu.
1964: zrezygnowała ze stanowiska ministra w proteście przeciwko incydentowi w
Wismar.
1967: członkini Komisji Wyborczej z ramienia opozycji.
1970-1997: Zreorganizowała Związek Dziennikarzy Gujańskich (UGJ) i została
jego pierwszą prezeską.
1973-1997: wydawczyni (redaktor naczelna) gazety Mirror.
Po tym gdy PPP zakończyła bojkot parlamentu w proteście przeciwko sfałszowaniu
wyborów w 1973 r., wróciła do Izby jako członkini opozycji. Zasiadała w
niej nieprzerwanie i była wybierana w latach: 1980, 1985 i 1992.
1992: po pierwszych wolnych i sprawiedliwych wyborach w niepodległej Gujanie
została Pierwszą Damą tego kraju. Nadal pracowała jako wydawczyni Mirror.
1993: przez 3 miesiące była ambasadorem Gujany przy ONZ, gdy jej stały
przedstawiciel, dr Rudy Insanally, został wybrany na przewodniczącego
Zgromadzenia Generalnego.
1993-1999 przywódczyni PPP.
06.III.1997 r. zmarł Cheddi Jagan.
17.III.1997: Janet Jagan została zaprzysiężona jako
pierwsza w historii Gujany kobieta-premier i pierwszy wiceprezydent. Obie te
funkcje piastowała do 19.XII.1997 r.
19.XII.1997: Janet Jagan została zaprzysiężona jako
pierwsza w historii Gujany kobieta-prezydent (po wygraniu tegorocznych wyborów).
W 1999 roku, trzy lata przed końcem swej kadencji prezydenckiej, dostała lekkiego ataku serca i
09.VIII. powiadomiła o swojej rezygnacji z urzędu. Odeszła z niego
11.VIII.1999 r. Była szóstą kobietą-prezydentem w Ameryce i drugą na świecie, po Chandrice
Kumaratundze, która była również premierem
Janet Jagan zmarła 28.III.2009 r. Była członkinią
Rady Kobiet-Światowych Przywódców, organizacji mającej swoją siedzibę w
John F. Kennedy School of Government na Uniwersytecie Harvarda. Rada zamierza
“zachęcać młode kobiety do starań o przywódcze role w rządach”.