KOBIETY-PREZYDENCI
SZEFOWE RZĄDÓW
LOKALNYCH 1991-2000
KOBIETY-P.O. PREZYDENTA
Ivy Matsepe-Casaburri
Urodziła się 18.IX.1937 r. w prowincji Orania (dziś Wolne Państwo) w Południowej Afryce. Szkołę średnią ukończyła w Natalu, a potem uczęszczała na Uniwersytet Fort Hare. Następnie przez dwa lata uczyła w szkole w byłej prowincji Natal, a następnie przebywała przez pewien okres czasu na wygnaniu w Szwajcarii, Stanach Zjednoczonych i Zambii. W USA obroniła doktorat z socjologii i wykładała na Uniwersytecie Rutgers w New Jersey. Aktywnie zaangażowała się w prace regionalnego Afrykańskiego Kongresu Narodowego (ANC) w Nowym Jorku. Zasiadała we władzach ANC i Ligi Kobiet ANC. Doktor Matsepe-Casaburri pracowała i wykładała w Instytucie Narodów Zjednoczonych na rzecz Namibii w Zambii. W tym okresie działała także w regionalnych oddziałach ANC w Rzymie oraz Northmead, a także zasiadała we władzach Ligi Kobiet ANC. W 1990 r., po swym powrocie do Republiki Południowej Afryki, została mianowana dyrektorem wykonawczym w Education Development Trust. Zaangażowała się w rozwój oświaty oraz politykę rozwojową na rzecz nowej Południowej Afryki. Interesują ją także sprawy kobiet, rozwoju ekonomicznego oraz samorządu lokalnego. Była członkinią komitetu wykonawczego ANC w prowincji Free State, członkinią Narodowego Komitetu Wykonawczego ANC. W ramach tego ostatniego zasiadała w komitecie ustawodawczym i rządowym. W okresie 18.XII.1996-15.VI.1999, jako pierwsza na takim stanowisku kobieta w historii Republiki Południowej Afryki, była premierem prowincji Wolne Państwo. Od 15.VI.1999 r. jest federalnym ministrem poczty, telekomunikacji i transmisji (broadcasting). Jej następczynią na fotelu premiera prowincji Wolne Państwo była kobieta, Isabella Winkie Direko. W okresie 21.IX-02.X (być może dłużej).2003 pełniła obowiązki prezydenta Republiki Południowej Afryki podczas nieobecności prezydenta Thabo Mbekiego i ówczesnego wiceprezydenta Jacoba Zumy. Była trzecią w historii swego kraju kobietą sprawującą tę funkcję. W VII.2005 r., po raz pierwszy w historii, prezydent Thabo Mbeki wyodrębnił czworga grupę ministrów, z których jedno z nich, wyznaczone wcześniej przez niego, ma pełnić obowiązki prezydenta podczas nieobecności (lub niemożności sprawowania funkcji) szefa państwa i jego zastępczyni. W jej składzie znalazły się dwie kobiety: Mantombazana Tshabalala-Msimang i Ivy Matsepe-Casaburri. 21.VII.2005 r. złożyli oni zgodną z konstytucją RPA przysięgę przewidzianą dla p.o. prezydenta. 21.IX.2008 r., pod naciskiem ANC, prezydent Thabo Mbeki zrezygnował z urzędu. W ślad za nim poszła wiceprezydent Phumzile Mlambo-Ngcuka. 23.IX.2008 r. parlament zadecydował, że decyzja ta wejdzie w życie 25.IX.2008 r. 24.IX.2008 r., na ostatnim posiedzeniu rządu pod przewodnictwem Mbekiego, postanowiono, że odejdzie on ze stanowiska tego samego dnia o północy oraz, że jego obowiązki przejmie pani Matsepe-Casaburri. Tak też się stało. Ivy Matsepe-Casaburri była p.o. prezydenta Republiki Południowej Afryki 25.IX.2008 r. przez 14 godzin do czasu zaprzysiężenia nowego szefa państwa, Kgalemy Petrusa Motlanthe. W owym czasie, zgodnie z konstytucją, posiadała pełną władzę prezydencką. Ivy Matsepe-Casaburri zmarła 06.IV.2009 r.