WŁADCZYNIE 1100

Hildegarda z Bingen

Urodziła się w 1098 r. jako dziesiąte dziecko Hildeberta i Mechtyldy von Bermersheim, szlachciców frankońskich. Zgodnie z tradycją dziesięciny, została oddana na służbę Kościoła. Gdy miała siedem lat zaopiekowała się nią przeorysza klasztoru benedyktynek z Disibodenbergu, Jutta. W trakcie nowicjatu dziewczynka otrzymała klasyczne wykształcenie. Była bardzo inteligentna i umiała czynić użytek z swej wiedzy. Wkrótce przyniosło jej to popularność. Po śmierci Jutty, w 1136 r., zastąpiła ją na stanowisku opatki. Aby zrealizować swoją wizję mniszek jako "poślubionych Chrystusowi", przeniosła w 1150 r. konwent do klasztoru wsi Rupertsberg niedaleko Bingen, ufundowanego przez jej rodzinę. Nie chciała sąsiadować z zakonnikami. W 1165 r. doprowadziła do wybudowania nowego klasztoru w Eibingen.

W wieku 42 lat ujawniła, że od trzeciego roku życia miewała wizje, w których rozmawiała z Bogiem. Dzięki poparciu teologa i założyciela zakonu cystersów, Bernarda z Clairvaux, uzyskała błogosławieństwo papieża Eugeniusza III i Synodu Trewirskiego (1147/1148) na rozpowszechnienie głoszonych przez siebie twierdzeń. Spisała je w trzech księgach: „Scito vias Domini” (Usłysz Pana), „Liber Vitae” (Księga zasług życia), i „Liber Divinorum Operum” (Księga dzieł Bożych). Udzielała w nich rad. Piętnowała rozwiązłość kleru i apelowała o poprawę sytuacji kobiet. 

Wkrótce już jej pisma były czytane przez możnych tego świata. Hildegarda korespondowała i doradzała cesarzom, królom, papieżom, opatkom i opatom i innym. O jej mocnej pozycji świadczy także to, że w latach 1158-1170 wygłaszała publiczne kazania w Mainzu, Würzburgu, Bambergu, Trierze, Metzu, Kolonii i innych miastach. Pozwalano jej na kaznodziejstwo i sprawowanie egzorcyzmów (co do dziś dnia jest zarezerwowane dla kapłanów-mężczyzn). U szczytu popularności Hildegarda została okrzyknięta „Sybillą znad Renu” i była czczona jako chrześcijańska wyrocznia o atrybutach proroka, do której udawali się po radę i pociechę biskupi, papieże, i władcy.

W 1178 r. popadła w konflikt z administracją diecezji w Mainz, która nałożyła intercyzę na zakon w Rupertsbergu. Hildegarda jest pierwszą znaną z imienia kompozytorką w historii ludzkości. Pozostawiła 77 pieśni, do których skomponowała muzykę. Zmarła 17.IX.1179 r. w Rupertsbergu. Za swoje zasługi dla Kościoła i ogromny wkład w rozwój myśli katolickiej Hildegarda została beatyfikowana, ale nie doczekała się kanonizacji. Rozpoczęto proces kanonizacyjny na początku XIII wieku, na wniosek mniszek ze zgromadzenia, którego przełożoną była Hildegarda. Dokumenty procesowe ginęły wielokrotnie (świadczy o tym list papierża Innocentego IV proszący o ponowne dostarczenie dokumentów). Sprawa ugrzęzła. Proces  nigdy formalnie nie został zakończony ani zawieszony. W wieku XIV w „Martyrologium Romanum” pojawiło się imię Hildegardy i jej dzień, właśnie 17.września i jest utrzymywane w każdym następnym martyrologium.  W 1324 papież Jan XXII udzielił  odpustu wiernym, którzy świętują ów dzień w Rupertsbergu, gdzie dzialała Hildegarda. Papież Pius XII zezwolił w latach czterdziestych na ograniczony kult świętej  w diecezji mogunckiej w Niemczech.

Źródła:

1. Wikipedia,

2. red. Annette Kuhn, Kronika kobiet, Warszawa 1993,

3. Joanna Petry Mroczkowska, Niepokorne święte, Kraków 2007,

4. Frances Beer, Kobiety i doświadczenie mistyczne w Średniowieczu, Kraków 1996,

5. Sabina Flanagan, Hildegarda z Bingen, Warszawa 2002,

6. Błażej Matusiak OP, Hildegarda z Bingen. Teologia muzyki, Kraków 2003.