KANDYDATKI NA PREZYDENTA 1870-1990

Helvi Sipilä

Helvi Linnea Aleksandra Maukola urodziła się 05.V.1915 r. w Helsinkach. Jej rodzicami byli Vilho Maukola, bogaty farmer, i Aleksandry (Sanni) Luciny Manner (dawniej Keisari).15.III.1939 r. ukończyła prawo (zdobyła tytuł Bachelor of Laws) zostając 38-ą taką osobą w historii Finlandii. Dwa dni później została zaprzysiężona przed Sądem Apelacyjnym w Turku, zostając 18-ą Finką praktykującą przed sądem apelacyjnym. W 1939 r. wyszła za mąż za ekonomistę i prawnika Sauli Fredrik Sipilä, z którym ma 4 dzieci: Kari Sauli Tapio, Ilkka Sauli Juhani, Jorma Jaakko Kalevi i Kirsti Heli Sinikka. 19.XII.1941 r., jako 17-a kobieta w historii Finlandii, uzyskała tytuł Zastępcy Sędziego (Master of Laws) przy Sądzie Apelacyjnym. Rozpoczęła swą praktykę sądowniczą w Hollola, dystrykcie jurysdykcyjnym, w którym znajdowała się Kärkölä - miejscowość, w której mieszkała. 01.IX.1939 r. rozpoczęła się II Wojna Światowa, a 30.XI - fińska kampania zimowa. Pokój, który Finlandia podpisała z ZSRR w III.1940 r. nie przetrwał długo, ponieważ  już w VI.1941 r. Finlandia znów przystąpiła do wojny. Sipilä i inne prawniczki stanowiły znaczącą rezerwę pracy w sądach, gdy mężczyźni walczyli na wojnie. Sipilä wielokrotnie pełniła obowiązki urzędnika sądowego w dystrykcie Hollola. Sąd Apelacyjny w Turku wyznaczył ją na sędziego (przez ponad 3 tygodnie) w gminie (parish) Helsinki, która weszła potem w skład dystryktu jurysdykcyjnego w Helsinkach. Pełniła tę funkcję także w innych sądach dystrykcyjnych w X.1941 r. Obejmowała także wiele stanowisk przy Sądzie Administracyjnym i Sądzie Najwyższym. W XI.1943 r. otworzyła swoją własną praktykę prawniczą. 31.V.1946 r. została przyjęta do Stowarzyszenia Fińskich Prawników. Oprócz pracy zawodowej zajmowała się także innymi rzeczami. Działała na polu narodowym i międzynarodowym. W okresie1950-69 była przewodniczącą Fińskiej Organizacji Skautek.  W latach 1960-72 reprezentowała Finlandię w kilku organizacjach ONZ. W roku 1972 została pierwszą kobietą na stanowisku zastępcy sekretarza generalnego ONZ (funkcję tę sprawowała do 1983 r.). W związku z tym musiała przeprowadzić się najpierw do Nowego Jorku a potem do Wiednia. W VIII.1972 r. zamknęła swoją praktykę. Jako wice-sekretarz generalna ONZ odpowiadała za Centrum ds. Humanitarnych i Rozwoju Społecznego. W szerokim zakresie jej obowiązków znajdowały się kwestie kobiece i przeciwdziałania przestępstwom. W 1975 r. była organizatorką i sekretarzem generalnym pierwszej ONZ-skiej konferencji o sprawach kobiet w Meksyku podczas Międzynarodowego Roku Kobiet. Zasiadała w międzynarodowym komitecie Światowego Stowarzyszenia Harcerek i Skautek. Działała (i działa) na rzecz polepszenia statusu kobiet i powiększenia ich liczby na pozycjach związanych z władzą i podejmowaniem decyzji. Miała wielki wpływ na decyzję ONZ co do celebrowania Dekady Kobiet (1976-85) oraz na założenie pierwszego kobiecego funduszu w tej organizacji. Była także przewodniczącą fińskiego stowarzyszenia UNIFEm-u (Funduszu Rozwoju na rzecz Kobiet Narodów Zjednoczonych). 27.I.1982 r. była kandydatką na prezydenta Finlandii popieraną przez Narodową Partię Liberalną (Liberalną Partię Ludową). Wprawdzie nie wygrała ale przetarła drogę dla innych kobiet, w tym byłej minister obrony Elisabeth Rehn i obecnej prezydent Finlandii, Tarjii Halonen. Helvi Sipilä działałała także w Międzynarodowej Federacji Kobiet-Prawników, Zonta International i Międzynarodowej Radzie Kobiet. Była posiadaczką 12 honorowych doktoratów na fińskich i zagranicznych uniwersytetach. W 2001 r. uhonorowano ją tytułem ministra. Zmarła 15.V.2009 r.