KOBIETY-PREMIERZY
WŁADCZYNIE 2000-
PRZYWÓDCZYNIE PARTII

Angela Merkel

Urodziła się 17.VII.1954 r. w Hamburgu w Republice Federalnej Niemiec (RFN) jako Angela Dorothea Kasner, córka ewangelickiego pastora Horsta Kasnera i nauczycielki Herlindy Kasner (która pochodzi z Elbląga). Jej matka zakochała się w studencie ze wschodnich Niemiec, który studiował teologię w RFN. W NRD nie mógł tego robić. Po uzyskaniu dyplomu młody pastor przeniósł się jesienią 1954 r. wraz z żoną i ośmiotygodniową córką do Brandenburgii w Niemieckiej Republice Demokratycznej (NRD). Twierdzi, że wrócił tam, gdzie był potrzebny. Tajna policja Stasi napisała w jego teczce, że "Kasner przyjechał w 1954 r. z Hamburga jako przeciwnik naszego państwa robotników i chłopów". Rodzina osiedliła się w Prignitz (pan Kasner został proboszczem w Quitzow), a potem (w 1957 r.) w Templin, na północ od Berlina. Matka Angeli miała zakaz wykonywania zawodu nauczycielki. Mała Angela bawiła się zachodnimi zabawkami i była ubierana w zachodnie ciuchy. Doszło do tego, że została któregoś dnia skarcona w szkole za to, że chodzi w dżinsach, które w latach sześćdziesiątych traktowano w państwie robotników i chłopów jako wyraz dekadenckiego stylu życia zachodnich kapitalistów. Tam też jako dziecko Angela miała pierwszy kontakt z żołnierzami radzieckimi, którzy ukradli jej rower. Sama Angela była członkinią organizacji pionierskiej oraz Wolnej Młodzieży Niemieckiej (FDJ) w NRD. Do FDJ wstąpiła dobrowolnie na początku lat 70-ych. Była w jej kierownictwie funkcjonariuszką do spraw agitacji i propagandy. Była dobrą uczennicą, dwa razy wygrała nawet olimpiadę języka rosyjskiego i w nagrodę pojechała pociągiem przyjaźni do Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR). Nie spodobała się tam jej minispódniczka, w której składała kwiaty pod pomnikiem poległych żołnierzy radzieckich. W czasie praktyk wakacyjnych prasowała koszule rosyjskich żołnierzy. Po ukończeniu szkoły średniej (Polytechnische Oberschule) chciała zostać nauczycielką języka rosyjskiego , ale mimo członkostwa w komunistycznej organizacji młodzieżowej FDJ jako dziecko pastora nie miała szans na studia rusycystyczne. Sama pani Merkel twierdzi, że nie działała w opozycji. Podobno uważała, że nie ma sensu się angażować, bo to i tak nic nie zmieni. Jednak prasa wykryła, że była śledzona przez Stasi, gdyż utrzymywała kontakty ze znanym dysydentem Rudolfem Bahro. Jeden z informatorów Stasi, jej kolega z pracy, napisał w raporcie do władz bezpieczeństwa, że Merkel "z uwagą i entuzjazmem" śledziła wydarzenia 1980 r. w Polsce i pozytywnie wypowiadała się o powstaniu "Solidarności". Ukończyła Wydział Fizyki Uniwersytetu w Lipsku, gdzie studiowała w latach 1973-1978. W okresie 1978-1990 była pracownikiem naukowym Centralnego Instytutu Chemii Fizycznej Akademii Nauk w Berlinie. Zajmowała się również chemią kwantową. Stopień naukowy doktora uzyskała w 1986 r. (obroniła pracę doktorską na temat cząstek elementarnych). Po upadku muru berlińskiego była członkiem opozycyjnej organizacji "Demokratyczny Przełom" (DA). Pracowała w biurze prasowym tej organizacji, a w lutym 1990 r. została jej rzeczniczką prasową. Zastanawiała się wcześniej nad zaangażowaniem we wschodnioniemiecką Socjaldemokratyczną Partię Niemiec (SPD), ale partia ta była dla niej zbyt socjalna, Wolna Partia Demokratyczna (FDP) zbyt liberalna, ugrupowanie Zielonych nie wchodziło w grę ze względu na swój społeczny liberalizm. Szef DA, pastor Rainer Eppelmann (późniejszy minister obrony), polecił Merkel premierowi pierwszego demokratycznie wybranego rządu NRD - Lotharowi de Maizierowi. Ten w marcu 1990 r. mianował ją zastępczynią rzecznika rządu. Funkcję tę pełniła do X.1990 r. Wraz z DA przeszła w sierpniu 1990 r. do Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej (CDU). Wkrótce potem odkrył ją kanclerz Helmut Kohl, który szukał kobiety ze Wschodu do swego rządu. Prasa nazwała panią Merkel "dziewczynką Kohla". Kanclerz wspierał konsekwentnie jej polityczną karierę. W I.1991 r. została ministrem ds. rodziny i młodzieży, a 17.XI.1994 r. - ministrem środowiska, ochrony zasobów naturalnych i bezpieczeństwa jądrowego (była nim do 1998 r.). W XII.1990 r. po raz pierwszy kandydowała w ogólnoniemieckich wyborach do Bundestagu i zdobyła mandat w okręgu wyborczym na wyspie Rugia.  W okresie XII.1991-XI.1998 była federalną wiceprzewodniczącą CDU, a od VI.1993 do V.2000 r. pełniła funkcję przewodniczącej tej partii w Meklemburgii-Pomorzu Przednim. W XI.1998 r. została, jako pierwsza kobieta, sekretarzem generalnym CDU. Wzbudzała tym (oraz pochodzeniem ze Wschodu) niechęć wielu partyjnych wysoko postawionych mężczyzn. Przeciwko niej stanęli wszyscy chadeccy premierzy landów. Najwięcej protestów zgłaszał katolicki premier Bawarii i przywódca Unii Chrześcijańsko-Społecznej (CSU, siostrzanej partii CDU - Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna i Unia Chrześcijańsko-Społeczna są dwiema samodzielnymi partiami, które od powstania RFN w 1949 r. ściśle ze sobą współpracują, tworząc m.in. wspólny klub parlamentarny w Bundestagu. CSU ogranicza działalność do terytorium Bawarii, natomiast CDU działa w pozostałych 15 krajach związkowych), Edmund Stoiber. Zarzucał jej zbyt daleko posunięty liberalizm. Twierdził, że opowiada się za legalizowaniem małżeństw homoseksualistów, a swój wieloletni związek (po 17 latach życia "na kocią łapę") z profesorem chemii Joachimem Saurem zatwierdziła w urzędzie stanu cywilnego dopiero w 1998 r. Merkel jednak nie dała zbić się z raz obranego celu i zdobyła poparcie. Na szczyty władzy w partii wyniosła ją tzw. "afera czarnych kont" (były kanclerz Helmut Kohl przez lata przyjmował nielegalne datki dla partii od różnych podejrzanych mecenasów). 22.XII.1999 r. opublikowała na łamach „Frankfurter Allgemeine Zeitung” artykuł „Koniec ery Kohla”. Zażądała w nim, aby partia pożegnała się z swym wieloletnim przywódcą. Merkel napisała, że partia musi się rozstać z Kohlem i podążać własną drogą "tak, jak każdy, kto osiąga dojrzałość i opuszcza dom rodzinny". Pierwszą kobietą-przywódczynią CDU została 10.IV.2000 r. Głosowało na nią 95,9% (w 2002 r. - 93,7%, a w 2004 r. - 88,4%) delegatów. Także jako pierwsza kobieta stanęła na czele wielkiej partii w Niemczech. Rządy Merkel były w wielu dziedzinach zaskakujące, dzięki niej partia nabrała brzmienia konserwatywnego, a kobiety w partii zaczęły odgrywać coraz ważniejszą rolę. Dwa lata później zaproponowała swą kandydaturę na kanclerza. Spotkała się z oporami w partii. Zarzucano jej, że nie ma pojęcia o polityce zagranicznej ani o gospodarce, że pochodzi ze wschodu i na dodatek jest kobietą. Ustąpiła wówczas miejsca Edmundowi Stoiberowi, który przegrał pojedynek z socjaldemokratą Gerhardem Schröderem. W wyborach do Bundestagu 22.IX.2002 r. SPD i CDU/CSU uzyskały po 38,5% głosów. Dzięki dodatkowym mandatom, zdobytym przez socjaldemokratów bezpośrednio w okręgach wyborczych oraz dobremu wynikowi mniejszego koalicjanta - Zielonych, koalicja rządowa SPD/Zieloni Gerharda Schrödera utrzymała się u władzy. Merkel znów zyskała – 24.IX.2002 r. objęła dodatkowo stanowisko szefowej klubu parlamentarnego CDU/CSU otrzymując 214 z 232 głosów. Dotychczasowy przewodniczący frakcji CDU w Bundestagu, Friedrich Merz (jeden z jej rywali w walce o władzę w partii), ustąpił dobrowolnie, kiedy Angela Merkel przekonała kierownictwo partii o potrzebie skupienia w jednym ręku - jej ręku - obu stanowisk. Na przewodniczącej CDU połamali sobie zęby także: były szef unitów Wolfgang Schäuble oraz wiceszef CSU Horst Seehofer. Wtedy to "Bild-Zeitung" napisał: "Od wczoraj w Niemczech rządzi trzech kanclerzy naraz. Ponownie wybrany kanclerz Gerhard Schroeder decyduje o głównych kierunkach polityki. Wygrał wybory niewielką większością głosów, jego SPD straciła poparcie. Rządzenie w ciągu najbliższych czterech lat będzie trudniejsze. Nieoficjalny kanclerz nazywa się Joschka Fischer. [...] Nie da się obecnie rządzić w Niemczech przeciwko Angeli Merkel, nowej silnej kobiecie CDU/CSU". Na zjeździe w Lipsku w 2003 r. zaproponowała program radykalnych reform systemu podatkowego i ochrony zdrowia. W 2004 r. przeforsowała - wbrew opinii części partii - swego kandydata, nieznanego szerzej ekonomistę Horsta Köhlera na urząd prezydenta Niemiec. 30.V.2005 r. została kandydatką CDU i CSU na stanowisko kanclerza Niemiec. 18.IX.2005 r. w wyborach do Bundestagu chadecy zdobyli 35.3% poparcie, a główny rywal SPD - 34.4%. Jedynym realnym układem rządowym była koalicja CDU/CSU-SPD.  Po długich negocjacjach (rozbijały się one o to, czy kanclerzem będzie Merkel, czy Gerhard Schröder) z SPD 09.X.2005 r. podjęto decyzję o utworzeniu Wielkiej Koalicji pomiędzy partiami CDU/CSU-SPD. Stanowisko kanclerza Niemiec przypadło Angeli Merkel, która została tym samym pierwszą kobietą na tym stanowisku w Niemczech. 10.X.2005 r. potwierdził to szef SPD Franz Müntefering. W zamian za to SPD otrzymało osiem ministerstw, w tym fotel szefa MSZ, a chadecy sześć. 22.XI.2005 r. Bundestag zatwierdził Angelę Merkel na stanowisku kanclerza Niemiec. W jej pierwszym, 16-osobowym rządzie, było 6 kobiet (z panią kanclerz): Brigitte Zypries (SPD) - minister sprawiedliwości, Ursula 'Ulla' Schmidt (SPD) - minister zdrowia i spraw społecznych, Ursula von der Leyen (CDU) - minister ds. rodziny, starszych obywateli, kobiet i młodzieży, Annette Schavan (CDU) - minister edukacji i nauki oraz Heidemarie Wieczorek-Zeul (SPD) - minister ds. współpracy gospodarczej i rozwoju. 27.IX.2009 r. odbyły się w Niemczech kolejne wybory parlamentarne, w których sojusz CDU/CSU zdobył 38,4% mandatów w Bundestagu. Pani Merkel utworzyła koalicję z Wolną Partią Demokratyczną (FDP), która uzyskała 15% mandatów. 28.X.2009 r. odbyło się zaprzysiężenie drugiego rządu Angeli Merkel. Teki ministerialne objęły w nim 4 kobiety (nie licząc samej pani kanclerz). Wiceministrami zostało 7 kobiet.

Pierwsze małżeństwo pani kanclerz z kolegą ze studiów Ulrichem Merkelem trwało w latach 1978-1982. Od XII.1998 r. jej mężem jest wspomniany już Joachim Sauer. Pani Merkel jest bezdzietna. Merkel jest pierwszą kobietą która rządzi Niemcami od czasów cesarzowej Agnieszki (panowała jako regentka w latach 1056-1062). Jest również drugą, po Margaret Thatcher z Wielkiej Brytanii, kobietą kierującą wielką demokracją zachodnią. Od 05.II.2007 r. Angela Merkel jest członkinią Rady Kobiet-Światowych Przywódców, organizacji mającej swoją siedzibę w John F. Kennedy School of Government na Uniwersytecie Harvarda. Rada zamierza “zachęcać młode kobiety do starań o przywódcze role w rządach”. 01.V.2008 r. Angela Merkel odebrała w Akwizgranie Międzynarodową Nagrodę Karola Wielkiego. Kapituła nagrody przyznała jej to wyróżnienie w dowód uznania za wkład w przezwyciężenie kryzysu konstytucyjnego w Unii Europejskiej. Jest czwartą kobietą uhonorowaną tym prestiżowym politycznym wyróżnieniem. Międzynarodową Nagrodę Karola Wielkiego przyznaje się od 1950 r. corocznie wybitnym osobistościom i instytucjom za zasługi w promowaniu pokoju i jedności w Europie.